Chicago (USA) – konserwacja zbiorów Muzeum Polskiego w Ameryce
W ramach przygotowań do 80-lecia Wystawy Światowej w Nowym Jorku, na której w 12 salach tematycznych zaprezentowano polskie dziedzictwo kulturowe, Instytut Polonika sfinansował konserwację części obrazów polskich artystów znajdujących się w zbiorach Muzeum Polskiego w Ameryce w Chicago. Były to m.in. dzieła Olgi Boznańskiej, Leonarda Pękalskiego czy Andrzeja Pronaszki. Obrazy odrestaurowała amerykańska firma Parma Conservations.
W ramach prac w 2024 r. przeprowadzono konserwację 4 witraży ze zbiorów Polskiego Muzeum w Ameryce. Były to witraże: „Matka Boska Częstochowska”, „Kopernik” (Projekt: Henryk Kot 1973, wykonał Zygmunt Kosmicki, Poznań), „Błogosławiona Salomea” oraz „Paderewski” (z malowanym portretem Jana Ignacego Paderewskiego).
Prace konserwatorskie obejmowały: uzupełnienie wewnętrznego szkieletu, zabezpieczenie wszystkich luźnych elementów konstrukcji, wykonanie rekonstrukcji opraw stalowych, naprawę wszystkich pękniętych szkieł, wzmocnienie konstrukcji i oczyszczenie warstw szkła.
W 2023 Instytut Polonika zlecił wykonanie konserwacji dwóch witraży z kolekcji Muzeum Polskiego w Ameryce.
Pierwszym był witraż „Ukrzyżowanie” z 1938 roku z pracowni krakowskiej Żeleńskiego. Obiekt ten był eksponowany na wystawie światowej w Nowym Jorku w 1939 roku. Drugim witrażem poddanym konserwacji jest „Król Jan III Sobieski ze św. Janem”.
Zapraszamy do obejrzenia filmu o konserwacji zbiorów w MPA w Chicago.
W 2022 Instytut Polonika podjął się sfinansowania konserwacji następujących obiektów:
1) kapliczka, Piotr Majewski, rzeźba drewniana, 91 cm x 63,5 cm x 23 cm
2) Chrystus Ukrzyżowany, autor nieznany, rzeźba drewniana, 38 cm x 33 cm
3) świecznik, autor nieznany, rzeźba drewniana, 33 cm x 20 cm x 12 cm
4) Chrystus Boleściwy I, autor nieznany, rzeźba drewniana, 19 cm x 9 cm x 9 cm
5) Chrystus Boleściwy II, autor nieznany, rzeźba drewniana, 20 cm x 8,5 cm x 8,5 cm
6) Chrystus Boleściwy III, autor nieznany, rzeźba drewniana, 35,5 cm x 13 cm x 12 cm
7) Chrystus na Krzyżu, autor nieznany, rzeźba drewniana, 38 cm x 20 cm
8) słup przydrożny, Józef i Magdalena Pinizny, rzeźba drewniana, 406 cm x 26 cm x 26 cm
9) totem, autor nieznany, rzeźba drewniana, 420 cm x 30 cm x 30 cm
10) urna, autor nieznany, rzeźba drewniana, 50 cm x 18 cm x 18 cm
11) św. Kinga, autor nieznany, rzeźba z węgla, 40 cm x 23 cm x 23 cm
12) grupa rzeźb zakopiańskich (14), autor nieznany, rzeźby z drewna
13) posąg świętego, autor nieznany, rzeźba drewniana, 125 cm x 33 cm x 23 cm.
W 2021 r. zakończono konserwację obrazów wypożyczonych przez Muzeum do Konsulatu RP w Chicago. Były to: Targ krakowski na konie i Kozacy na stepie autorstwa Ludwika Gędłeka. Ten polski artysta malował krajobrazy, najczęściej podkrakowskich okolic, ale też liczne sceny batalistyczne i rodzajowe, w których często umieszczał sylwetki koni i jeźdźców. W jego pracach niejednokrotnie pojawia się ludność kozacka. Malarstwa uczył się pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Obrazy Ludwika Gędłeka znajdują się także w Sztokholmie, Chemnitz, Paryżu oraz we Lwowskiej Galerii Obrazów.
Pracom konserwatorskim poddano także obraz Patrol autorstwa Władysława Szernera. Artysta w swoich pracach podejmował tematykę wojen szwedzkich, tatarskich i potyczek z Kozakami. Malował zarówno sceny batalistyczne z drobiazgowym odtworzeniem strojów i uzbrojenia, jak i sceny rodzajowe z okolic Krakowa i Huculszczyzny. Malarstwa uczył się w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem Rafała Hadziewicza, Aleksandra Kamińskiego, Chrystiana Breslauera i Marcina Zaleskiego oraz w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium.
W ramach prac w Muzeum Polskim w Chicago przeprowadzono również konserwację uszkodzonej kopii prawego skrzydła Drzwi Gnieźnieńskich (gips, drewno) i oczyszczenie Globusa Jagiellońskiego (replika H. Waldyn, Kraków, 1937 r.).
W ramach realizacji projektu w bieżącym roku zostaną jeszcze wykonane prace konserwatorskie przy trzech nowożytnych, drewnianych, polichromowanych rzeźbach świętych.
Projekt powinien zakończyć się do 30 października 2021 r.
Realizator: Muzeum Polskie w Ameryce w Chicago
Przeprowadzono prace konserwatorskie przy kolejnych 22 obrazach, m.in.: Aleksandra Jędrzejewskiego „Bydgoszcz”, Tymona Niesiołowskiego „Lato”, Władysława Krzyżanowskiego „ Martwa Natura”, Alfonsa Karpińskiego „ Portret Panny B”, Stanisława Czajkowskiego „Na Świętego Huberta”.
Obrazy wymagały oczyszczenia, uzupełnienia ubytków warstwy malarskiej, w kilku przypadkach usunięcia starej i zainstalowanie nowej łaty w miejscu przedziurawienia lub rozdarcia płótna. Ramy obrazów również wymagały oczyszczenia, wypunktowania lub uzupełnienia ubytków elementów rzeźbiarskich.
Realizator: Muzeum Polskie w Ameryce
W 2019 r. Instytut Polonika sfinansował konserwację 25 dzieł artystów polskich (były to m.in. obraz Jana Styki „Joan of Arc” i Bernarda Frydrysiaka „Moja Matka”). Wszystkie obrazy zostały specjalnie wyeksponowane podczas ekspozycji (11.10.2019‒10.05.2020) zorganizowanej z okazji obchodów jubileuszu 80-lecia nowojorskiej wystawy.
Realizator: Muzeum Polskie w Ameryce
Zrealizowano prace konserwatorskie przy 8 obrazach ze zbiorów Muzeum Polskiego. Były to m.in. dzieła: „Obrona Arsenału” Leonarda Pękalskiego oraz „Madame Paris” Olgi Boznańskiej.
Realizator: Muzeum Polskie w Ameryce
Zdjęcia: Ewa Devereux i Julita Siegel
